Bazı filmler vardır, karakterlerin çaresizliği sizi çaresizlik içinde kıvrandırır, taş gibi oturur bir şeyler içinizin en derinlerine. “Ben, Daniel Blake” de öyle filmlerden biri. Hem de en vurucu, en çarpıcı cinsinden. Gerçeği yumuşatmadan, törpülemeden, hazmedilir kıvama getirmek için sulandırmadan öylesine sert işliyor ki Ken Loach, insanı dayak yemiş gibi sarsıyor adeta.

Baskıların alabildiğine arttığı, en ufak hak arama mücadelesinin bile bastırıldığı, grevlerin ya erteleme adı altında yasaklandığı ya da Tekno Maccaferri örneğindeki gibi etkisizleştirilmeye çalışıldığı bir dönemdeyiz. Türkiye’de zaten sendikalı işçi sayısı çok az. Gerçekten işçilerin hak arama mücadelesine sahip çıkan sendika sayısı ise giderek daha da azalıyor. Bunun yerine sınıf işbirlikçi, hükümet destekli sendikaların önü açılıyor. Örneğin Hak-İş konfederasyonunun toplam sendikalı işçiler arasındaki örgütlenme oranı 2013 yılında %17,1 iken, Ocak 2017 itibariyle %31,6’ya çıkmış durumda. Buna karşın DİSK için bu oran %10’dan %9’a gerilemiş bulunuyor.

Grev, direniş yaparak hakkını arayan işçileri TOMA’larla dağıtmaya çalıştılar. Yeri geldiğinde evler TOMA’larla yıkıldı. Her türlü muhalefetin karşısına TOMA’lar dikildi. Anlayacağınız TOMA’lar hakkını arayanlara karşı kullanılan bir şiddet aracıdır. Bugün bir TOMA bir işçinin 38 yıllık asgari ücretine eşittir.

İnsanların birbirlerini önemsemesi, etrafındakilere kendi gücü oranında yardım etmesi, birbirleriyle dayanışma duyguları geliştirmesi elbette önemlidir ama yeterli değildir. Gerekli olan, sorunların kaynağını görebilmek ve onu ortadan kaldırmak için mücadele etme zorunluluğunu kavrayabilmektir. Egemenler, gençlerin tam da sorgulama dönemlerinde, sorunların kaynağının kapitalist sistem olduğu ve hedefe bu sistemin konması gerektiği gerçeğini görmelerini engellemek için ellerinden geleni yapıyorlar.

Biz bu kadar saat, bu koşullarda, bu ücretlere çalışırken memleketin güzide insanları, yani patronlar ve onların sınıfından yöneticiler, on binleri, yüz binleri, milyonları hatta milyarları kazanırlar. Kimileri işçileri azarlayarak, kimileri işçiler için ölüm fermanı demek olan yasa ve kararnameleri imzalayarak, kimileri el kaldırıp indirerek, kimileri de anlamakta güçlük çektiğimiz mimikler yapıp düdük öttürerek. Ve bu tayfadan bir kısmının işsiz kaldığında aldığı bir aylık tazminat bile, biz bütün aile yemeden, içmeden yetmiş yıl çalışsak yan yana getiremeyeceğimiz kadardır.

Birçok insanın hayatında dönüm noktaları vardır. Benim hayatımın dönüm noktası ise abimin beni bir işçi derneğinin şiir, müzik etkinliğine götürmesiyle oldu. İlk defa böyle bir yere gidiyordum, insanlar bana çok sıcak davranmıştı. Kadın arkadaşlar boynuma sarılarak hoş geldin diyordu. Sanki birbirimizi yıllardır tanıyorduk.

Bu son yasa tasarısı da Erdoğan rejiminin emelleri doğrultusunda atılan bir adım olarak değerlendirilmelidir. Bunun malûm rejimin mimarlarının toplumun dokusunu değiştirme girişiminin ve kitle tabanını sağlamlaştırma çalışmasının bir parçasını oluşturduğu gözden kaçmamalıdır. Bu konuda emekçileri kutuplaştırıcı bir dil kullanan iktidarın tuzaklarına düşülmemelidir. Bu gibi uygulamaları, sadece dini uygulamalar karşıtlığı ve laikliğin elden gittiği propagandası temelinde emekçilere anlatmak iktidarın minderinde güreşmek anlamına gelir ki, bu da onların değirmenine su taşır.

İngilizce öğrenmek için tıkladığım videoların arasında “zenginliğe giden yolda ücretsiz raporlar” adında bir videoyla karşılaştım. Merak edip içeriğine bakmak istedim. İnsanların zengin olamamasının 5 nedenini açıklayan bir burjuva yazar uzun uzun anlatıyor. Bu arada zengin olmanın ve başarının yollarını gösteren videolar bir hayli çokmuş!

Emperyalist savaşlar, savaşın yıkıcılığı, insanın insana yabancılaştığı, müthiş travmaların yaşandığı tarihsel kesitler… Kapitalizmin insanlığa çektirdiği acılardan bir kesit… Yazar Erich Maria Remarque, Birinci Emperyalist Paylaşım Savaşındaki bir grup askerin hikâyesini 19 yaşındaki iki gencin, Paul ve Ernest’in gözleriyle anlatıyor “Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok” ve onun devamı niteliğinde olan “Dönüş Yolu” romanlarında.

ABD’deki ırkçıların yapmak istediklerine karşı durmak, onları engellemek için eyleme katılan göstericilerden biri “eğer sessiz kalırsam hiçbir şeyin değişmeyeceğine inanıyorum” demişti. Bu protesto eylemlerine katılanlar sayıca çok fazla olmamasına rağmen, ırkçıların yaptıkları ve Trump’ın ırkçıların elini güçlendirmek için seçtiği “tarafsız” dil yine de ABD gündemine oturdu ve insanların daha yüksek bir sesle ırkçılığı kınamasına yol açtı. Derinleşen kriz ve 3. emperyalist paylaşım savaşı koşullarında tüm dünyada giderek yükselişe geçen aşırı sağ hareketlerin ABD’de uç örneklerle ortaya çıkması şaşırtıcı değil elbette.

Yani Aram, kaderimiz ortaksa demek ki kavgamız da ortak. Görülecek bir hesabımız var onlarla. Kadınlarımızın, çocuklarımızın yüzünden akan acının, umutsuzluğun, çaresizliğin son bulması için, görülecek bir hesabımız var. Anadolu’da halkların kardeş olabilmesi, birbirinin yaralarını sarabilmesi için görülecek bir hesabımız var. Sürgünler, mahpuslar, boyun eğmeyip mücadele edenlerin yürüdüğü yoldan yürüyüp onlardan hesap soracağımız günler de gelir elbet.