İşçi sınıfının tarihi yerel değil enternasyonal bir tarihtir; ondan çıkan dersler de bir bütün olarak işçi sınıfının kurtuluşu davasına hizmet etmektedir. İşçi sınıfı, en karamsar dönemlerde bile, olmaz denileni oldurtma, yapılamaz denileni yapma becerisini gösteren devrimci bir sınıftır. Ondan umudu kesenler, dönüp tekrar tekrar tarihe bakmalıdır. Zira o tarih, geleceğin meşalesini de içinde barındırmaktadır.

30’ların ortasında patlak veren fabrika işgalleri dalgası Amerika’nın dört bir yanına yayılmıştı. İşçiler, fabrikaları işgal ederlerse sadece üretimi durdurmakla kalmayıp, grevkırıcıların onların yerine gelmesini de engelleyebileceklerini anlamışlardı.

Erdoğan iktidarının, üstelik kapitalizmin tarihsel krizine eşlik eden hegemonya krizine ve III. Dünya Savaşına rağmen, ülkedeki krizin çöküşe dönüşmesini daha ne kadar erteleyebileceği bir muammadır. Böylesi bir ekonomik çöküşün Erdoğan’ın içerideki siyasi prestijini ciddi biçimde sarsacağı da bellidir.

Durum alabildiğine ciddiyken kapitalistler istiflerini bozmuyorlar bile. Küre ısınacak, milyarlarca insan cehennemi yaşayacak, insanlığın geleceği olmayacak, onlar için ne gam! Kapitalistler büyüme, rekabeti sürdürebilme, enerjide dışa bağımlılığı azaltma bahanesiyle petrol sondaj kuyularının, kömür santrallerinin, madenlerin, fabrikaların sayısını arttırmayı, ormanları, nehirleri yok etmeyi, toprağı, denizleri kirletmeyi, doğayı talan etmeyi pervasızca sürdürüyorlar.

Mücadele tarihi, işçi sınıfının en olumsuz gibi görünen koşullara örgütlenerek karşı koyabildiğinin ve imkânsız denilen pek çok şeyi başarabildiğinin örnekleriyle doludur. Amerikan işçi sınıfının 1929 Büyük Buhranı esnasında yaşadığı örgütlü mücadele deneyimleri de bunun bir parçasını oluşturuyor.

1930’larda, işten atılan on binlerce işçi, işsiz işçilerin haklarını savunmak için konseyler oluşturdular. Bu işsiz konseyleri yürüyüşler düzenlediler, grevleri desteklediler ve evden atmalara karşı mücadelelere destek verdiler. Onların çabalarının hikâyesini, Bronx’ta evden atmalara karşı protestolarda aktif olarak yer alan Rose Chernin anlatıyor.

Brezilya’da çok sayıda çelişkiyi bünyesinde barındıran faşist tırmanış süreci gelişim halindedir. Bu sürecin hangi noktaya evrileceği, işçi sınıfı ve emekçilerin mücadelesine bağlı olarak ortaya çıkacaktır. Bu nedenle, Brezilyalı sosyalistlerin faşist tırmanışa karşı güçlü bir mücadeleyi örgütlemeleri ve yükseltmeleri görevi yakıcılaşmıştır.

İktidar, kitleleri uykuda tutmak için çırpınıyor. Ama bu amaç için kullanabileceği cephaneliği de giderek tükeniyor. Bu durumda huzursuzlanmaya başlayan kitlelere karşı sopanın önümüzdeki dönemde çok daha yoğun olarak devreye sokulacağı kesindir. İşçilerin hak arama mücadelelerine dönük olarak son dönemde arttırılan saldırıların sınıfın bütününe verilmiş bir gözdağı niteliğinde olduğu açıktır. Şimdi de enflasyonla mücadele etiketi altında polis ve zabıta ekipleri harekete geçirilip bir yandan halkın gözü boyanmaya çalışılırken bir yandan da küçük esnafa sopa gösteriliyor.

2001 ve 2008’de benzer süreçleri yaşayan Arjantin ve Türkiye’nin ekonomik göstergeleri bugün de büyük benzerlikler taşıyor. Krizin daha da derinleşmesiyle Arjantin’de ortaya çıkan gerçeklik Türkiye’nin de yakın geleceğini yansıtıyor. Aradan geçen yıllara rağmen Arjantin işçi sınıfı mücadeleden vazgeçmemiştir.

İçinden geçtiğimiz kriz sürecinde pek çok kafa karıştırıcı tartışmaya tanık oluyoruz. İktidarın yanı sıra burjuva akademi ve medya, ideolojik bir bombardımanla gerçekleri saptırıyor. Oysa Marksizm kapitalizmle krizler arasındaki ilişkiyi çok net bir şekilde ortaya koymuştur. Elif Çağlı’nın Kapitalizmin Krizleri ve Devrimci Durum broşürü de kapitalist krizlerin doğasını ayrıntılı olarak ele almanın yanı sıra işçi sınıfının bakış açısının ne olması gerektiğini de ortaya koymaktadır. Bu broşürün “Kapitalizm Sınai Çevrimler Temelinde Yol Alır” başlıklı bölümünü yayınlıyoruz.

Darbeden iki hafta sonra ABD’nin İstanbul Başkonsolosu Robert Houghton 12 Eylül’ü değerlendirdiği yazısında, burjuvaların “terör ve belirsizlik ortamının” geçmiş olmasından dolayı havalara uçtuklarını, kendilerini artık garanti altında hissettiklerini belirtiyor.