Kapitalizmin tarihsel krizinin döşediği zeminde yükselen faşist politikaların ve siyasetçilerin gelip geçici olmadığı ve dünya çapında birbirleriyle dayanışarak neredeyse ortak bir programla hareket ederek ilerledikleri ortadadır. İlan edilmemiş bir “faşist enternasyonal” dünya çapında ilerlemektedir ve son olarak Arjantin ve Hollanda’da önemli bir mevzi kazanmıştır. Bununla birlikte, krizin alabildiğine derinleştiği Arjantin’de burjuvazinin ve Milei’nin kafasındaki saldırı programlarını hayata ne ölçüde geçirip geçiremeyeceklerini ancak önümüzde dönemde görebileceğiz.

Asya-Pasifik bölgesinde en hızlı büyüyen ülkelerden Bangladeş’te 23 Ekimde başlayan tekstil grevinin etkileri tüm ülkeye, bölge ülkelerine ve hatta dünyaya yayılıyor. Dünyada hazır giyim üretimi en çok Çin, Hindistan, Kamboçya, Vietnam ve Bangladeş’te gerçekleşiyor. Güney Asya’da ortalama ücretlerin aylık 200 dolar olduğu işkolunda, en düşük ücret Bangladeş’te ödeniyor.

Son derece mesnetsiz iddialara dayanan nafaka tartışmaları neden bu kadar gündeme oturtuluyor? Nafakanın yüksek miktarlarda ve uzun yıllar ödenmesini burjuva sınıfın erkeklerinin sorun olarak gördüklerine ve Erdoğan rejiminin bu adımı atmasında bunun da bir rolü olduğuna şüphe yoktur. Fakat bu meselenin sadece bir ayağıdır ve asıl olan değildir. Burada iktidarın asıl niyeti boşanmayı engellemek ve kadını her koşulda erkeğe bağımlı kılmaktır. “Aile kurumunun güçlendirilmesi” söyleminin arkasında da bu niyet yatmaktadır.

Hangi “projeye” el atsalar, hangi “yeniliği” getirseler, neyi “inşa” etseler daha fazla yokluktan, yoksulluktan, ölümden başka bir şey yaratmıyorlar! Bunların acı sonuçları depremlerde, sellerde, fırtınalarda yitip giden canlarla tekrar tekrar yaşanıyor. Bu iktidarın toplumun büyük bir kesimine özellikle de gençlere vadettiği bir gelecek yok! Mutlu bir gelecekten bahsetmiyoruz bile! Geleceği yaratmanın tek bir yolu var: Yaşananlara sessiz kalma! Birleş, örgütlen, mücadele et!

Burjuvaların riyakârlıklarının insanda yaratacağı tiksinti duygusunu dünyanın tüm kanalizasyonlarındaki pislikler bir araya gelse yaratamazlar herhalde. Türkiye burjuvazisinin ve mevcut rejimin Filistin sorununda ve bugün yürütülen Gazze katliamında aldığı ve alacağı tutum üç aşağı beş yukarı ortaya çıkmış, tüm yetersizliklerini sergilemiştir. İkiyüzlülükle yürütülen politikaların da Filistin halkının yaralarına merhem olmayacağını yaşananlar göstermektedir. Filistin halkının haklı taleplerinin arkasında durmak ve yaşadığı trajik katliamda gerçekten yanında olmak “İslamcı” burjuva siyasetin harcı değildir.

Geçtiğimiz Temmuz ayında Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünün 12. baskısının güncel hali, online olarak yayınlandı. Yayınlandıktan kısa bir süre sonra kimi sözcüklerin yazım şeklinin değiştiği, kimi cinsiyetçi sözcüklerin sözlükten çıkarıldığı, kimilerinin ise yeni tanımlarıyla birlikte eklendiği görüldü. Çıkarılanlar genel olarak olumlu karşılandı fakat yeni eklenen bir sözcük var ki, bu sözcük milliyetçi muhalif cenahtan kimilerinin sinir uçlarını titretti: “Türkiyeli!”

Anayasa Mahkemesinin kararına itiraz ederek Can Atalay’ın serbest bırakılmasını engelleyen Yargıtay kararının mürekkebi kurumadan, Hrant Dink cinayetinin tetikçisi Ogün Samast tahliye edildi. Faşist rejim, hak ve özgürlükler mücadelesi yürütenleri suçsuz yere zindanlarda tutarken; faşist katilleri, mafya liderlerini “iyi hal” indirimini gerekçe göstererek salıveriyor.

Pakistan. Yıl 1986. Dört yaşında kara gözlü küçücük bir çocuktu İkbal Masih. Nerden bilecekti kendisi gibi kara gözlülerin umudu olacağını. Pakistan’ın Lahor şehrinin Muridke köyünde yaşayan yoksul bir ailenin çocuğuydu. Babası terk etmişti aileyi. Annesi ise evlere temizliğe gidiyordu ve aldığı ücret hiçbir şeye yetmiyordu.

Filistinli sınıf kardeşlerimizin ilham aldıklarını söyledikleri ve kimi örneklerini sıraladıkları enternasyonalist seferberliklerin, bugün Filistin halkına yönelik bir etnik temizliğe girişen İsrail karşısında sergilenmesi gerçekten de yaşamsal önem taşımaktadır. İsrail ordusuna gidecek silahların, mühimmatın ve her türlü malzemenin üretiminin ve nakliyesinin hangi ülkede olursa olsun durdurulmasını sadece işçi sınıfı sağlayabilir. Askeri anlaşmalar ancak onun gerçekleştireceği kitlesel grevlerle iptal edilebilir.

Rejimin özde faşist olup görüntüde parlamenter kisveyi taşıma gayretinin doğurduğu garabet hallerden birisiyle karşı karşıyayız bir kez daha. Bu garabet rejimde zaman zaman mızrak çuvala sığmadığı için bu durumlar ortaya çıkıyor. Örneğin bu hadisede Yargıtay dairesinin yaptığı açıklama, mahkeme kararından ziyade bir partinin siyasi bildirisini andırmaktadır. Rejimin hukukçu kılığındaki kapıkulları işbölümünde tuttukları yeri unutup siyasi bir bildiri yazmaya koyulmuşlardır.

Savaşsız bir kapitalizm düşünülemez. İşçi sınıfı emperyalist savaşların kurbanı olmak istemiyorsa yalnızca emperyalist savaşları başlatan, körükleyen, destekleyen, sevk ve idare eden burjuva hükümetlere değil, bir bütün olarak kapitalist sisteme son vermek zorundadır. Marksistlerin savaş karşısındaki programı, işçi sınıfına silahlardan arınmasını ve barış güvercinleri uçurmasını değil, o silahları gerçek düşmanına yöneltmesini söyleyerek şu çağrıda bulunur: Sınıf kardeşlerini boğazlamayı reddet, gerçek düşmanın içeridedir, kendi burjuvazindir!

Kişisel gelişim kavramının piyasaya girişi ilk olarak kitaplarla oldu. Bu kitaplarda farklı biçim ve tekniklerle kitlelere anlatılmaya çalışılan şey ise yaşanan tüm sorunların kaynağının “sen” olduğu. Kapitalizmin yarattığı eşitsizliğin pek de öneminin olmadığını, kişinin isterse en alt basamaklardan en üst basamaklara çıkabileceğini ifade eden bu kitaplar başarının anahtarı olarak milyonlara pazarlandı.

Marx, kâr oranıyla artı-değer ilişkisini ele aldığı bu bölümde daha önce de vurguladığı bir varsayımı hatırlatır. Şöyle ki, verili bir sermayeye düşen kâr tutarı, bu sermaye aracılığıyla verili bir dolaşım kesitinde üretilen artı-değerin toplam tutarına eşittir. Marx’ın belirttiği üzere, bu artı-değerin bir yandan sermaye faizi, toprak rantı, vergiler gibi farklı alt biçimlere bölünmesi, diğer yandan elde edilen kâra hiçbir şekilde eşit olmaması şimdilik bir yana bırakılacaktır. Kârın tutar olarak artı-değerle eşit sayılması ölçüsünde, artı-değer ve kâr oranının büyüklüğü basit sayısal büyüklüklerin oranları tarafından kolayca belirlenir. Çeşitli sayısal örnekler üzerinden ilerleyen Marx, “dolayısıyla, ilk aşamada, yalnızca matematiksel alanda kalan bir inceleme söz konusudur” der.