Bugün günlerden 13 Mayıs, bugün Soma! Türkiye tarihinin en kitlesel işçi katliamının üzerinden, Soma’nın üzerinden 7 yıl geçti. İşçi sınıfımızın 301 evladını kaybetmesinin üzerinden, üstelik katliamın pişkince “kaza” ve “fıtrat” denilerek normalleştirilmeye çalışılmasının üzerinden tam 7 yıl geçti. 7 yıldır adalet yok, hukuk yok. Tarifsiz acılara boğulan ailelerin yüreklerinde halen en ufak bir soğuma yok. Çünkü çarkı bozuk bu düzende madenci yakınına tekme atılıyor, madenciyi katledene kol kanat geriliyor.

Ortadoğu’nun kanayan yarası Filistin sorunu, İsrail’in Ramazan’ın son günlerinde Filistinlilere dönük olarak tırmandırdığı devlet terörüyle yine dünya gündemine taşındı. 7 Mayıs Cuma akşamından bu yana Doğu Kudüs’te İsrail polisi ile Filistinliler arasında şiddetli çatışmalar sürüyor. Polisin ses bombası, plastik mermi, göz yaşartıcı bombalarına, tazyikli suyuna, coplu ve toplu dayaklarına rağmen binlerce Filistinli bölgeyi terk etmiyor. Polisin ve İsrail hükümetinin tüm baskılarına rağmen barikatlar kurarak direniyor.

Suriye savaşının başlamasının üzerinden 10 yılı aşkın bir zaman geçti. Üçüncü Dünya Savaşının en kanlı cephelerinden birini oluşturan bu savaş Suriye halklarına korkunç ve bitmeyen bir yıkımdan başka hiçbir şey getirmedi. 10 yılın bilançosuna baktığımızda karşımıza çıkan tablo tek kelimeyle korkunçtur ve bu vahşetin sorumluları da açgözlü bir hırsla savaşı başlatan, sürdüren emperyalist ve kapitalist güçlerdir. Bu süreçte 500 binden fazla insan hayatını kaybetmiş, 2 milyon insan yaralanmış; 7 milyona yakın Suriyeli ülke dışına kaçmak, 7 milyona yakını da ülke içinde evini, işini her şeyini kaybederek göç etmek zorunda kalmıştır.

Bugünlerde meydanları bu ve benzeri sloganlarla inleyen Kolombiya’da işçi sınıfı bir buçuk yıllık aranın ardından “nerede kalmıştık” dercesine yeniden sokakta. KDV ve akaryakıt zammıyla emekçilerin sırtındaki vergi yükünü arttıran yeni yasası tasarısına 28 Nisanda gidilen süresiz genel grevle yanıt veren yüz binlerce işçi, köylü ve öğrenci, 1 Mayıs’ta da kitlesel gösteriler düzenlediler. Oligarşinin has temsilcisi olarak iktidarda bulunan Ivan Duque hükümeti bu greve ve gösterilere her zaman olduğu gibi azgın bir devlet terörüyle yanıt verdi.

Bu yıl salgını bahane edip boğmaya çalıştılar 1 Mayıs’ı Türkiye’de ve dünyada. Ama işçi sınıfı dört bir bucağında dünyanın 1 Mayıs sancağını inadına dalgalandırdı.

2011’de Arap isyanı deneyimini yaşayan, 2014 ve 2018’de ülke çapındaki eylemlerle kapitalist düzenin oluşturduğu koşullara tepkisini gösteren Yemenli kitleler Mart ayında Aden’de tekrar ayağa kalktılar, yaşam koşullarını protesto ederek başkanlık sarayına yürüdüler. İşçi ve emekçiler var oldukça umut bitmez. Dünya işçi sınıfı yürüyor, yürüyecek, düşe kalka öğrenecek, dayanışmayla ve örgütlülükle devleşecek. Sınıf devrimcilerinin emek emek ter akıtarak, göz nuruyla büyütecekleri devrimci önderlikler dev bir sel gibi çağıldayacak olan işçi sınıfını zafere taşıyacak ve işçi sınıfı dünyadaki tüm acıları, tüm gözyaşlarını bitirecektir.

Rusya’da Ekim Devriminin hemen ardından gerçekleştirilen sağlık alanındaki devrimci atılımlar işçi iktidarının alabildiğine kötü koşullarda başarabildikleriydi. 1920’lerin ortalarından itibaren SSCB’de bürokratik karşı-devrim tırmanmaya başladı. Bu süreçte devlet bir işçi devleti olmaktan çıktıysa da, yeni egemenler (Sovyet bürokrasisi) kendi hâkimiyetlerini geniş emekçi kitlelerine kabul ettirebilmek için başta sağlık olmak üzere çeşitli kamu hizmetleri alanında 1917’nin sağladığı kazanımlara dokunmadılar. Bu alanlarda sağlanan ilk kazanım ve hakların önemli bir kısmı bir çeşit “sus payı” olarak korundu bürokrasi tarafından. Ama bu durum, aslında ulaşılabilecek olan çok daha ileri düzeyin gerisinde kalındığını da anlatır. İşte bu sınırlandırılmış ve bürokratik kontrole tâbi haliyle bile sağlık sistemi, o dönemin kapitalist dünyasının çok ilerisinde bir düzeyi temsil ediyordu.

1 Mayıs geleneği, bu büyük ve kucaklayıcı gelenek yasaklarla sindirilemez, yok edilemez, unutturulamaz. İşçi sınıfı 130 yıldır buna izin vermedi, bundan sonra da izin vermeyecek. Aksine 1 Mayıs ateşi daha da harlanarak yaşamaya devam edecek. Sömürünün, baskının, sınırların olmadığı, eşitlik ve özgürlüğün çiçek açtığı bir dünya özlemi nasıl yok olmadıysa, bu özlemin bir ifadesi olan 1 Mayıs da tüm heybetiyle egemenlerin karşısına dikilip onları korkutmaya devam edecek!

Büyük burjuvazinin ideologlarının “paydaş kapitalizmi” kavramı çerçevesinde kurdukları cümleler, açık ki, burjuvazinin, “itibarını” çoktan tüketmiş ideolojik söylemlerin yerine koymaya çalıştığı, bunun için parlattığı “yeni” yalanlardan başka bir şeyi ifade etmiyor. Şirketlerin kârlarının yerine “paydaş”larının (hele de bu “paydaşlar”ın bir kısmı da işçiler ise) yararını önceleyeceği bir anlayışla yönetilmeleri kapitalizmin tabiatına aykırı bir durumdur. Ancak kapitalizmin içinden bir türlü çıkamadığı krizden kurtulması için “yeni” bir yol haritası olarak sunulan programların itibar görebilmesi için de böyle, beklentiler yaratabilecek vaatlere ihtiyaç var.

Askeri rejim, iki buçuk aydır uyguladığı sıkıyönetime, dozunu arttırarak sürdürdüğü katliamlara, tutuklamalara ve işkencelere rağmen, yüz binlerce işçinin ve öğrencinin darbeye karşı aktif bir direniş sergilemesinin önüne geçmeyi başaramadı. Cunta yönetimi bu süreçte 800’e yakın insanı katletti, 4 bine yakınını tutukladı. Ülkenin en büyük kenti Yangon başta olmak üzere dört bir yana yayılan gösterilere gerçek mermiyle saldıran, etnik azınlıkların yaşadığı bölgeleri bombalayan polis ve ordu birlikleri, üniversiteleri, hastaneleri, evleri, hatta ambulansları basarak eylemci avına çıkarken, cenaze törenlerine katılanları bile yaylım ateşine tutmaktan çekinmedi. Fakat tüm bunlar, sokak eylemlerinin kitlesel grevlerle birleşmesiyle mücadelenin bir üst noktaya taşınmasını engelleyemedi.

Bolivya’da yaşananlar çıkarmak isteyenler için derslerle dolu. Burjuva devlete ve burjuva mülkiyete gerçek anlamda dokunulmayıp işçi sınıfının iktidarı almasının önüne geçildiğinde, burjuvazi dümeni tekrar eline alacak yol ve yöntemleri eninde sonunda buluyor. Sermaye sınıfı devrim tehlikesinin bertaraf edilmesinden dolayı bir müddet rahatlasa da, azla yetinmeyip ilk fırsatta karşı-devrimci ve faşist güçleri sahneye davet ederek yeniden atağa geçiyor. Burjuva düzeni “iyileştirip” işçi sınıfına daha fazla kırıntı vermeye endeksli reformist iktidarlar emekçi kitlelere hayır getirmediği gibi, bunu sosyalizm olarak yutturarak iktidar koltuğuna oturanlara da uzun vadeli hayır getirmiyor.

Marx’ın ve Engels’in küçük-burjuva sosyalist akımlara karşı mücadeleleri, bu görüşlerin işçi sınıfı hareketine sızıp onu felç ettiği her noktada, bilimsel temellerdeki analizler eşliğinde yürümeye devam etmiştir. Engels’in bu bağlamdaki eserlerinden biri de 1872-73 döneminde yazdığı makalelerden oluşan Konut Sorunu adlı kitabıdır. Prudoncu görüşlerin Alman Sosyal Demokrat İşçi Partisinin yayın organına kadar sızması üzerine kaleme alınan ilk bölüm “Proudhon Konut Sorununu Nasıl Çözüyor” başlığını taşımaktadır.