Engels Anti-Dühring’e yoğunlaşması nedeniyle yarım bırakmak zorunda kaldığı büyük çalışmasına nihayet 1878’de geri dönebilmişti. Fizik, biyoloji, kimya, gökbilim, anatomi, fizyoloji, matematik gibi tüm bilim kolları üzerinde derinlemesine bir incelemeyi kapsayan bu çalışmayı, Doğanın Diyalektiği başlıklı bir kitaba dönüştürmeyi hedefliyordu. Doğanın Diyalektiği’nin giriş bölümünü 1873-76 döneminde yazmış, yazım planını da yine o dönemde tamamlamıştı. Ne var ki bu alandaki çalışmalarını ancak 1883’e kadar devam ettirebilecekti. Zira Marx’ın ölümünün ardından artan örgütsel sorumluluğu ve başta Kapital olmak üzere onun geride bıraktığı elyazmalarını yayına hazırlama görevi, daha fazlasına izin vermeyecekti.

Kapitalist çürümüşlüğün örneklerinin bolca yaşandığı ülkelerden biri de Brezilya’dır. 2018 Ekiminde iktidara gelen faşist Bolsonaro, yıkıcı politikalarıyla emekçilerin hayatlarını karartmaya devam ediyor. Irkçı politikalar, bitmek bilmeyen polis şiddeti, çevrenin ve doğanın talan edilmesi, ekonomik krizin faturasını emekçilere ödettiren yasalar, yolsuzluk, yoksulluk ve işsizlik Brezilyalı emekçilerin öfkesini ve tepkisini arttırıyor. Son bir yıldır buna, Covid-19’dan 500 binden fazla insanın hayatını kaybetmesi de eklenmiş durumda.

Gezi direnişi sırasında polisin attığı gaz bombası kapsülüyle aylarca komada kaldıktan sonra yaşamını yitiren Berkin Elvan’ın ölümüne ilişkin davada karar açıklandı. 8 yıl boyunca süren davanın 20.

HDP’ye dönük bu son saldırı, rejimin kirli oyunlarının yarattığı kanlı tehlikeye karşı uyanık olmak, faşist saldırılara karşı tedbirli ve dayanışma içinde olmak için bir uyarı fişeği olarak görülmelidir. Türküyle Kürdüyle, Alevisiyle Sünnisiyle Türkiyeli emekçilerin rejimin kirli oyunlarının üstesinden ancak örgütlü bir karşı duruşla gelebilecekleri açıktır.

15-16 Haziran Genel Direnişi, Türkiye işçi sınıfı hareketi tarihinde önemli bir zirve olma özelliğini halen koruyor. Türkiye'de işçi sınıfının devrimci bir rol oynayıp oynayamayacağının, hatta var olup olmadığının bile tartışıldığı bir tarihsel kesitte, iki güne yayılan militan bir eylemlilik sergileyen işçi sınıfı, bu kadarıyla bile düşmanlarının yüreğine korku salmayı başarmıştı. Sendikal hak ve özgürlükleri için ayağa kalkan ve başta planlanan eylemliliği aşan bir militanlık ve kitlesellikle İstanbul'a damgasını vuran işçi sınıfı, tüm baskılara, kara listelere, ilan edilen sıkıyönetime ve ardından gelen 12 Mart darbesine rağmen mücadeleye devam etmiş ve yetmişli yıllardaki toplumsal mücadelenin temel lokomotifi olmuştu.

Pandemi sürecinde, “yeni normal” düzenin gözde çalışma rejimi uzaktan çalışma, ivmesini hiç düşürmeden yaygınlaşmaya devam etti, şimdi de kalıcı hale geliyor. Salgın öncesinde de dünyanın en büyük teknoloji şirketleri tarafından uygulanan fakat verimliliği yani kâr getirisi konusunda endişeleri de barındıran uzaktan çalışmanın, pandemi sonrasında da devam edeceğine ve hatta kalıcı hale geleceğine yönelik açıklamalar birbirini izliyor.

Erdoğan’ın ve rejim ittifakının mevcut ekonomik kriz şartlarının olağan ilerleyişi ve mevcut seçim sistemi içinde, içine hile bile karıştırılsa seçim kazanması mümkün görünmemektedir. Dolayısıyla seçim ve siyasi partiler yasasına dair ciddi değişikliklerin yapılması, yahut seçimlerin olmaması ya da olursa sonuçlarının geçersiz kılınması için her türlü karanlık senaryonun devreye sokulması mümkün ve muhtemeldir. Bunu 1980 öncesi darbeye zemin hazırlamak üzere yürütülen istikrarsızlaştırma ve toplumu yıldırma operasyonuna benzetebiliriz. Erdoğan ve şürekâsı 7 Haziran 2015 seçimleri sonrasında bunun bir örneğini sergilemişlerdir. Sınıf devrimcileri bu tehlikeye özellikle dikkat çekerek, artık gözlerden saklanamayan pisliğin daha geniş işçi katmanları tarafından da anlaşılması için durumdan yararlanma göreviyle yüz yüzedirler.

Patent sistemi, insanların en hayati ihtiyaçlarının bile mali sermayenin insafına bırakılmasına yol açmaktadır. Bu yüzden en başta yeni tip koronavirüs aşıları ile ilgili olanlar olmak üzere tüm patent hakları lağvedilmelidir. Ancak patent sisteminin bütünüyle ortadan kalkması kapitalizm devam ettiği sürece mümkün olmayacaktır. Çünkü kapitalist sistemin damarlarında dolaşan kan, üretim araçlarının özel mülkiyeti sayesinde üretilmekte ve toplumun tüm hücrelerine pompalanmaktadır. Fikri mülkiyet hakları da bunun önemli ve kapitalistler için vazgeçilmez parçalarından birisidir.

Kolombiya'da da emekçilerin içinde bulunduğu insanlık dışı durumun sebebi kapitalizmdir. Devlet gücünü elinde bulunduran kapitalistler için önemli olan sermayelerini büyütmektir. Bunun için yasal ya da yasadışı tüm faaliyetleri çeşitli kılıflar adı altında gerçekleştiriyorlar. Mafya ya da başka isimler altında faaliyet gösteren yapılar kapitalizmin işleyiş yasaları dışında düşünülemez. Kapitalizm altında önemli olan satılan malın ne olduğu değil kârlı olup olmadığıdır. Dolayısıyla milyar dolarların döndüğü bu pazar da basite indirgenerek “kötü birkaç kişinin işi” demagojisiyle kapitalizmden bağımsız düşünülemez.

Olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Kapitalizm bugüne kadar görülmemiş bir tarihsel krizin içinde debeleniyor ve insanlığı nefessiz bırakıyor. Sermaye sınıfı içine düştüğü krizden kurtulmanın çarelerini ararken faturayı işçi sınıfına ödetiyor. Ekonomik kriz derinleştiği ölçüde açlık, yoksulluk katmerleşiyor ve her türlü sosyal, siyasal, demokratik hak gasp ediliyor, otoriter rejimlerin sayısı gittikçe artıyor. Üstüne kapitalizmin sonuçlarından biri olan pandemi de sürece eklendiğinde insanlık tam anlamıyla nefessiz kalıyor.